Historia Bratysławy

Bratysława od dawna służy jako ważne skrzyżowanie szlaków handlowych w Europie Środkowej i Wschodniej. Ten krótki artykuł przedstawia bogatą historię tego słowackiego miasta.

Nazwy historyczne

Bratysława była kiedyś znana również jako Braslavespurch, Brezalauspurc, Istropolis (za rządów Matthias Corvinus / Matej Korvin), Pozsony (nazwa węgierska), Posonium (nazwa łacińska), Pressburg (nazwa niemiecka), Brezesburg, Preslawaspurch, Brezizbuch, Bresbuch, Presporok lub Prespork (Słowacka nazwa historyczna), Wilson's City („Wilsonovo” - kiedy Bratysława była wolnym miastem przez kilka miesięcy po I wojnie światowej).

Historia Bratysławy

Historia Bratysławy sięga lat 400-50 p.n.e., kiedy to na terenach zajmowanych obecnie przez współczesne miasto rozkwitła znacząca osada celtycka, znana jako „oppidum”. Od 1 do 5 wieku naszej ery obszar, który jest obecnie Bratysławą, stanowił część „Limes Romanus”, ufortyfikowanej strefy granicznej Cesarstwa Rzymskiego. Zarówno Zamek Bratysławski, jak i Zamek Devin zyskały na znaczeniu w czasach imperium Wielkich Moraw („Velká Morava”), które istniało od 833 roku do X wieku.

Historia Bratysławy

Od około 1000 roku Bratysława rozwijała się jako ważny węzeł handlowy i transportowy w Królestwie Węgier. Znaczenie to utrzymało się również pod panowaniem austriackim. W 1291 r. Bratysława otrzymała prawa miejskie, a do 1405 r. osiągnęła status „wolnego miasta królewskiego”. W latach 1467-1490 miasto przeżywało okres jako centrum nauki, goszcząc prestiżowy uniwersytet Academia Istropolitana założony przez Matthiasa Corvinusa. W latach 1536-1784 Bratysława była stolicą Węgier.

W XVIII wieku Bratysława stała się centralnym punktem rozwijającego się słowackiego ruchu narodowego i kulturalnego, któremu początkowo przewodził pisarz Anton Bernolák, a później Ľudovít Štúr, kluczowa postać słowackiego nacjonalizmu. Postęp technologiczny nastąpił również w 1840 r. wraz z budową pierwszej linii kolejowej na Węgrzech, łączącej Bratysławę ze Świętym Jurem. Szybko pojawiły się połączenia kolejowe z Wiedniem (1848) i Budapesztem (1850). Pod koniec XIX wieku Bratysława przeżywała okres szeroko zakrojonej modernizacji i industrializacji.

Po zakończeniu I wojny światowej w 1918 r. Bratysława stała się częścią Czechosłowacji. Obecna nazwa miasta, „Bratysława”, została oficjalnie przyjęta w 1919 r., w tym samym roku, w którym założono słowacki Uniwersytet Komeńskiego. Podczas II wojny światowej Bratysława była stolicą wspieranego przez Niemców marionetkowego państwa słowackiego. W 1968 r. Bratysława została ogłoszona oficjalną stolicą Słowackiej Republiki Socjalistycznej. Pokojowa aksamitna rewolucja z 1989 r. obaliła reżim komunistyczny, a Bratysława jest drugim co do wielkości miastem Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej, później Czechosłowackiej Republiki Federalnej. 

1 stycznia 1993 r., po odłączeniu się Czechosłowacji, Słowacja stała się niepodległym państwem ze stolicą w Bratysławie.